"entrada2"

CONTRASTE ENTRE AS OBRAS MATAPITOS.COM E TEATRO FEROZ

1. ANÁLISE DAS OBRAS

Matapitos.com

Datos fundamentais da obra

Autor: Gloria Sánchez

Ilustrador: Fran Jaraba

ISBN: 84.8302.519.1

Editorial: Xerais

Ano de edición: 2000

Análise do contido

Temas e subtemas:

Tema principal: Matapitos é unha bruxa que entra nunha escola para intentar apoderarse da enerxía vital dos nenos.

Subtemas:

Xorde unha historia de amor entre a profesora Casilda e  Mocho o conserxe.

A amizade e o compañeirismo móstrase na relación entre os nenos da escola, así como na relación entre a mestra e o conserxe.

Resumo:

A protagonista da obra, Marta Matapitos, era unha de esas bruxas que vampirizan a enerxía vital dos nenos.

Xa que os nenos hoxe en día están moi protexidos, Marta Matapitos ingresou como directora nunha escola, para estar máis cerca das súas víctimas.

Marta, accedía dende o ordenador a Ordenator (arquivo de meigas que contiña bruxedos, apócemas, armas químicas...) e o día que chegou a escola, Ordenator díxolle que había unha mestra máis sabia que ela: Casilda Belinda.

Marta enfadouse tanto que enviou a Casilda a aula de tres anos, pensando que se volvería tola limpando mocos. Pero o que sucedeu foi todo o contrario. Casilda estaba encantada cos seus nenos e os nenos con ela.

A directora, ao darse conta de que o perverso plan non lle funcionara, ideou outro: envelenou un conto e levoullo a Casilda facéndose pasar por unha vendedora de libros.

Casilda abriu o libro e caeu fulminada, pero Moncho, o conserxe, que estaba namorado de Casilda, conseguiu desfacer o feitizo botándolle por riba un xarro de auga.

Dende ese intre Casilda e Moncho namoráronse, marcharon vivir xuntos, e deixaron a escola, polo que a directora tivo que contratar outro mestre: Maximiliano Caracortada (un home ruín, desagradable e mala xente).

Maximiliano era o novo profesor de tres anos. Os nenos tíñanlle medo, e ata chegaron  a pensar que comera a unha das súas compañeiras, e cando o mestre durmía, quixeron quitarlla da barriga, furándoo con unhas tesoiras.

Para Maximiliano era un inferno a clase de tres anos, e non quería ir a traballar máis a escola, pero Matapitos obrigouno. Entón ideou un plan para desfacerse dos nenos: levounos o monte de excursión e mandounos agocharse, como se dun xogo se tratara.

Maximiliano esperou a que se agocharan e marchou para non volver. Cando os nenos saíron víronse sos perdidos no medio do monte, entón puxéronse a camiñar ata que atoparon unha casa, unha casa marabillosa, con un xardín de gominolas, patacas fritas e ata un regato de cocacola. Ademais tiña moitos xogos. O que non sabían os nenos e que a casa pertencía a malvada directora Matapitos.

Mentres os pais buscaban desesperadamente os seus fillos, Matapitos tiña aos nenos encerrados nun cuarto escuro, onde lles daba de comer sopa de sobre para engordalos e logo sorbérlle-la enerxía. Ademais quería que fosen máis intelixentes e púñalles durante todo o día un vídeo que repetía constantemente a táboa do seis.

Matapitos ía a escola cada día para non levantar sospeitas e controlaba aos nenos mediante un tamagochi espía.

Un bo día Matapitos quedouse sen forzas e colleu a unha nena para chucharlle a enerxía. Escolleu a máis lista (a que sabía a táboa do seis) e conectouna o aparello, pero a nena, que era máis lista ca bruxa, conseguiu burlar a Matapitos e o aparello, liberou os seus compañeiros e volveron as súas casas sans e salvos.

Casilda, a que fora mestra de tres anos, regresou a escola, e foi elixida directora. Mentres,  Matapitos no cárcere planeaba a súa vinganza.

Un día na escola, Casilda saíra a facer unhas fotocopias, e Matapitos que conseguira fuxir do cárcere aproveitou para entrar na aula de tres anos. Os nenos non lle quixeron abrir a porta xa que a recoñeceron, entón foi a buscar a un centro de instrución de recrutas que había abandonado un tanque e metralletas, derrubou a porta da aula, e levou aos nenos metidos no tanque.

Unha vez que Casilda chegou a escola, un neno que lograra esconderse, contoulle o sucedido.

Casilda marchou na procura dos nenos, e atopounos nunha gasolineira, onde Matapitos estacionara para encher o depósito e ir o lavabo.

Mentres a malvada bruxa ía o lavabo, Casilda aproveitou para sacar aos nenos do tanque e mais para encherlle o depósito de combustible para aeronaves.

Cando Matapitos prendeu o tanque saíu voando por os aires.

Casilda volveu a escola cos seus nenos. E Moncho decidiu volver o seu posto de conserxe para protexer os nenos e arranxar a escola.

Algúns anos despois presentouse na escola un notario que buscaba o dono dun zapato de charón negro. O dono dese zapato era herdeiro dunha pequena fortuna. O zapato foi probado por todos os mestres pero a ningún lle servía. O zapato era de Moncho o conserxe, pero nunca foi coñecedor desta historia  porque Casilda decidiu ocultalo para non revolver no pasado.

Estrutura da obra:

A estrutura da obra é de corte clásico: formulación, nó e desenlace, esta estrutura queda xa exposta no índice de capítulos, no que títulos como "Marta Matapitos", "Unha fórmula mortal", "Algúns anos despois", indican ao lector como evoluciona a acción ata o seu mesmo final en "Case un final".

A obra comeza  coa exposición da situación inicial, presentando protagonista e aos personaxes principais.

A acción como tal comeza no segundo capítulo onde a protragonista maléfica entra en conflito cos outros personaxes. 
Ao longo dos demais capítulos vanse resolvendo os conflictos ata que nos dous últimos capítulos se relata o final feliz da historia.

Solucións e alternativas que ofrece a autora aos temas propostos e explicación da súa intencionalidade:

A maldade da bruxa protagonista é o tema principal da obra: a loita do ben contra o mal. Trátase da típica confrontación entre personaxes "bos" e "malos" que, naturalmente, culmina coa vitoria dos protagonistas bos sobre a malvada bruxa.

A historia ten como obxectivo unha aprendizaxe moral: a malvada bruxa con poderes máxicos, forte e aparentemente invencible é derrotada por personaxes máis pequenos e débiles pero de maior habilidade e intelixencia.

Neste caso, os nenos de tres anos, débiles e indefensos , conseguen vencer non só a gran bruxa, senón tamén o mestre Caracortada. Como nos contos clásicos, nin a idade, nin o tamaño dos contrincantes impide que os protagonistas bos venzan aos malos.

Alcance, novidade e consecuencia das ideas centrais da obra:

Como podemos observar nesta obra existe unha mestura de elementos tradicionais e contemporáneos ou actuais.

Por unha banda atopamos elementos propios dos contos tradicionais como que a protagonista malvada sexa unha muller, xa que neste tipo de contos os homes aparecen sempre como “magos” e adoitan ser sabios e bondadosos.

Por outra banda nos contos clásicos, as bruxas, coa súa clásica vasoira voadora, o seu sombreiro en punta, as súas vestimentas negras e o seu rostro vello e diabólico transformáronse nunha versión estereotipada das forzas do mal, sempre en eterna pugna coas forzas do ben. En cambio, en “Matapitos.com”  a fórmula tradicional actualiza o aspecto da bruxa: xa non é tan doado descubrila, ten unha aparencia "normal" e pasa desapercibida entre a poboación, quedando impunes os seus peores delitos e maldades.

Fronte á indeterminación dos contos clásicos, nos que tanto o espazo coma o tempo aparecen indefinidos e confusos, a autora sitúa a súa historia nun lugar e un tempo concreto, fala de lugares reais doadamente identificables; de igual forma, advírtese que é esta unha historia contemporánea, ao igual que no mundo que rodea o lector, nesta historia existen coches, teléfonos, ordenadores, internet...  Conseguindo con iso un maior achegamento e identificación entre os protagonistas das súas historias e os lectores contemporáneos.

Actualidade da temática. Persistencia das problemáticas amosadas e resolución das mesmas:

Matapitos.com é unha historia intelixente, que se move entre dous planos ben diferentes: unha trama clásica de unha bruxa malvada e unha historia fantástica de maxia e acción do máis actual.

Nesta análise observamos como a autora combina tradición e innovación nunha historia ocorrente e moi divertida que pode estar dirixida a lectores de calquera idade, época e lugar.

Teatro Feroz

Datos fundamentais da obra:

            Autor: Gloria Sánchez

Ilustrador: Xan López Domínguez

ISBN: 9788482883069

Editorial: Galaxia

Ano de edición: 1999

Análise do contido

Temas e subtemas:

O libro está composto por tres obras independentes pero todas eles teñen un elemento común: animais que adoptan comportamentos humanos. Ademais todas elas teñen como obxectivo unha lección moral.

Na “Ratiña Feroz” o tema principal é o amor. A ratiña busca o amor ideal en distintos animais. En “Zongalo Quirico”, o engano, lévao a quedarse sen amigos, e en unha Farsa Bufa o home é tratado como un obxecto que se pode comprar.

Resumo:

O libro está composto por tres obras de teatro.

A primeira, titulada “A ratiña feroz” narra como unha ratiña atopa no chan unha moeda de ouro. Cando a ratiña vai a tenda disposta a comprar unha morea de cousas o tendeiro examina a moeda decátase de que non é de ouro e que non lle serve para comprar nada. A ratiña desgustase tanto que o tendeiro para animala lle regala un lazo para poñer no rabo.

A ratiña toda contenta marcha a presumir diante dos mozos. A pretendela foron o porco, o burro e o galo. Pero ningún agradou a ratiña, xa que, segundo ela, fan uns ruídos moi desagradables pola noite.

Por último chegou o rato despistado, que se esquecía de pretender a ratiña. Ela recordoullo e finalmente pediulle para casar, e como o rato de noite durme e cala a ratiña aceptou a proposta.

Unha vez xuntos, na cociña da súa casa, Rato empezou a ter fame, e Rata dicía que estaba a dieta polo tanto non cociñaba nin comía. Entón Rato dispúxose a preparar un caldo, e caeu na ola. Cando Rata volveu a casa non atopaba a Rato, pero non puido resistir o olor do caldo e púxose a comelo ata que se deu conta de que Rato estaba no caldo.

Rata, do desgusto só sabía chorar. Tal foi a tristeza que a vasoira varría sola, a nube púxose a chover, o sol deixou de quentar e a raíña pisou a coroíña.

A segunda obra titulada “Zongalo Quirico”, conta a historia dun galo (Quirico), que vai a perruquería de Verme a tinguir as plumas, xa que está convidado a festa do Tío Perico. O Galo fanfarronea de que será unha festa a rachar, para xente distinguida e con moita comida, e a Verme, éntranlle ganas de ir a festa e pídelle ao Galo que o leve con el. Galo que empeza a ter fame engana a Verme, dille que o levará agochado no papo e aproveita para comelo.

Logo chegan a perruquería Herba, Ovella, Lobo, Pao e Lume e Galo pídelles que lle limpen o pico pero estes decátanse de que Galo comeu a Verme e néganlle a axuda.

Galo chega a festa do Tío Perico co peteiro sucio, e este invítao a bañarse nunha cazola. Cando se mete na cazola dase de conta de que a auga está fervendo e que as intencións de Tío Perico (que en realidade é o Zorro) eran facer Galo cocido para xantar.

A terceira e última obra titúlase “Unha farsa bufa”. Narra a historia de unha muller que vai a tenda comprar un marido (grande, co pelo cor acibeche, os beixos de cereixa, que saque o can a mexar, o lixo o colector, que saiba arrolar o neno e que herdara moitas leiras). O tendeiro ofrécelle a Manolo. E de regalo tres chourizos. Á muller non queda moi convencida e o tendeiro rebáixalle o prezo, e ademais dille que se non queda satisfeita pode devolvelo.

Estrutura da obra:

As tres obras teñen en común unha breve extensión propia dunha fábula e manteñen unha estrutura interna común simple e propia dos contos: introdución, nó e desenlace. Estes contos non comezan como os tradicionais "Érase unha vez... " pero manteñen a característica dos contos infantís: historias protagonizadas por animais ou seres inanimados que falan e que comparten sentimentos e actitudes propias dos humáns.

As dúas primeiras obras están divididas en dous actos. A terceira, “Unha farsa bufa”, está composta por un único acto.

A división en actos corresponde co corte da trama: inicio, conflito ou desenlace. No conto da Ratiña Feroz o final do primeiro acto supón un primeiro desenlace do conto: a Ratiña atopa o amor. No segundo acto atopamos unha segunda parte na que a felicidade dos ratiños se ve troncada pola morte de Rato.

No conto “Zongalo Quirico” o cambio de acto supón un conflito sen resolver, e móstrase o desenlace no segundo acto.

Solucións e alternativas que ofrece a autora aos temas propostos e explicación da súa intencionalidade:

A intención comunicativa deste tipo contos con moralexa ou fábulas é ofrecer un ensino moral. Son principalmente dirixidos aos nenos  xa que son protagonizados por animais que exemplifican comportamentos humanos.

Alcance, novidade e consecuencia das ideas centrais da obra:

Nesta obra podemos apreciar algunha característica típica dos contos tradicionais en canto a transmisión de estereotipos sexistas:

No caso da Ratiña Feroz, a protagonista móstrase superficial, de feito, os animais que a pretenden namóranse dela pola súa beleza. Ademais, nesta historia, son os homes os que pretenden a dama. Por outra banda, o marido, Rato, pídelle a Rata que lle faga a comida como se fose a súa obrigación.

No mesmo conto, tamén podemos observar elementos máis actuais como a negación de Rata a facerlle a comida o seu marido, ou que sexa ela a que toma a decisión de casar, cando antigamente era decisión do home.

Unha vez analizados estes puntos podemos dicir que esta obra mestura elementos tradicionais con elementos actuais.

Actualidade da temática. Persistencia das problemáticas amosadas e resolución das mesmas:

Algunhas das obras que compoñen este libro gardan certa semellanza con contos tradicionais como “A ratiña presumida” e “O galo Quirico”.

Tanto os contos tradicionais mencionados como a obra analizada teñen en común parte do argumento e o ensino moral.

Por este motivo podemos dicir que son unha versión actual destes contos tradicionais con elementos añadidos.

 2.CONEXIÓNS E REPERCUSIÓNS DAS OBRAS

 

Teñen temas en común?

Os principais temas en común que nos atopamos en ambos contos son: o amor e a amizade. En Matapitos.com vemos o tema do amor entre Casilda ( a mestra) e o conserxe; en Teatro Feroz  tamén vemos este tema na primeira das obras, A ratiña feroz, na que vemos que a ratiña busca o seu amor ideal.

O tema da amizade en Matapitos.com vémolo no compañeirismo que hai entre os nenos e nenas, un claro exemplo é cando se poñen todos de acordo para evitar que a malvada bruxa entre na aula para collelos. En Teatro Feroz tamén temos presente este tema en cada unha das obras, en Ratiña Feroz preséntase a amizade en varias ocasións, un claro exemplo é cando o tendeiro lle regala un lazo para o pelo, ou ben cando as nubes e o sol reaccionan de distintas formas pola tristeza que sofre a ratiña. Por outra parte, en Zongalo Quirico o tema da amizade vémolo cando o galo come ao vermillo e lle pide a outros animais que lle limpen o pico pero ninguén o fai porque o galo non se comportou correctamente ao comelo.

Hai algún trazo concreto que considerades “ propio” da escrita desa autora?

O principal trazo en común é que nas súas historias teñen presenza contos tradicionais que ela adapta e lles da outro punto de vista, pero o significado do conto segue a ser o mesmo.  Por exemplo en Matapitos.com, preséntasenos a  bruxa da escola e o seu ordenador como se fose a malvada bruxa de Brancaneves  e os sete enaniños co seu espello máxico. Outro exemplo deste rasgo é cando os nenos atopan no bosque a casa encantada, ateigada de chucherías e que un dos nenos fai un carreiro de migas de pan ata ela, igual que no conto de Hansel e Gretel.

En Teatro Feroz, tamén se nos da algo semellante, o libro está composto por tres obras de teatro tradicionais que a autora adapta. A primeira das obras é A ratiña feroz, que se corresponde coa Ratiña presumida tradicional, a segunda obra é Zongalo Quirico e a terceira Unha Farsa Bufa.

 Cal vos interesou máis? Por que?

A que máis nos gustou foi Matapitos.com, xa que nos pareceu máis entretida e divertida. Ademais os fragmentos que introduce de contos tradicionais, captaron a nosa atención, xa que nos parece unha idea moi interesante e enriquecedora á hora de traballar con este libro na aula. Cremos que é algo que pode chamar a atención dos máis pequenos e á vez que introducimos unha historia na aula podemos introducir tamén historias tradicionais.

Cal pensades máis acaída para traballar nas aulas?

Como dixemos anteriormente a obra que nos parece de maior interese para traballar na aula é Matapitos.com , xa que pode dar a opción de realizar múltiples actividades dirvertidas e inxeniosas para os máis pequenos. Con isto non queremos dicir que Teatro Feroz non sexa unha boa obra, pero quizais se limita máis á representación teatral, por iso nos inclinamos por Matapitos.com.

3. SÍNTESE FINAL

En xeral a todos os membros do grupos nos gustaron as dúas obras sobre as que traballamos, en especial Matapitos.com. Algo que nos chamou a atención desta autora e que fixo que as súas obras nos engancharan e nos motivaran para indagar  sobre a súa literatura foi o feito de reescribir o conto marabilloso tradicional. Xa que este tipo do conto fantástico popular que, transmitido de xeración en xeración, se fixo clásico da literatura infantil, baixo o noso punto de vista segue suscitando interese.

A lectura da obra desta autora é moi amena, con certos rasgos de humor que motivan ó lector, convertendo o momento de lectura nun momento lúdico e de diversión. Isto é algo que nos gusta e que vemos de gran interese á hora de traballar con estas obras na aula, xa que a diversión e o aspecto lúdico na lectura é algo fundamental para que o alumnado se sinta motivado, e non vexa o hábito lector como un aburrimento.

4. REFERENCIAS BIBLIOGRÁFICAS E WEBGRÁFICAS

Román García José Carlos. Libro abierto. Recuperado de: http://www.juntadeandalucia.es/educacion/webportal/web/portal-libro-abierto

Vniversitas. Análisis de textos narrativos .Recuperado de: http://vniversitas.over-blog.es

Benjamín Hernández. Analizar una obra de teatro. Recuperado de: http://suite101.net/article/como-analizar-una-obra-de-teatro-a31621#.VTJ0bfmsXw8